Dấu hiệu nhận biết rối loạn bóc da | Safe and Sound
Cào gãi da vì ngứa là một động thái bản năng tự nhiên giúp cơ thể thoát khỏi tác nhân kích thích khi bị bệnh lý da để có được cảm giác thoải mái, dễ chịu. Tuy nhiên, các chuyên gia tâm lý cho biết, khi việc gãi, bóc da trở thành thói quen, sở thích dù da chẳng có tổn thương nào thì việc cạy da trở thành một bệnh lý tâm thần.
Nguyễn Thị Hồng Hạnh | Bác sĩ - Viện tâm lý và sức khỏe tinh thần SnS
Trung tâm Nghiên cứu Sức khỏe Cộng đồng và Phát triển
1. Rối loạn bóc da là gì?
Theo chuyên gia tâm lý, rối loạn bóc da (Excoriation/Skin-Picking Disorder) là rối loạn dạng kiểm soát xung động (impulse-control disorder) mà trong đó, một người liên tục có thôi thúc lặp đi lặp lại và không thể nào cưỡng lại được việc gãi da. Các vị trí bóc da phổ biến nhất bao gồm mặt, lưng, cánh tay, chân, bàn tay, bàn chân và mọi người thường sử dụng móng tay để gãi da.
Rối loạn bóc da còn được gọi là chứng ghiền nặn gãi da, là một dạng thuộc nhóm rối loạn hành vi gây tổn thương da gồm tật nhổ tóc (trichotillomania) và tật bóc da (excoriation).
Ảnh 1: Rối loạn bóc da là một rối loạn dạng kiểm soát xung động
Các chuyên gia tâm lý cho biết, khi việc gãi, bóc da trở thành thói quen, sở thích dù da chẳng có tổn thương nào thì việc cạy da trở thành một bệnh lý tâm thần, đòi hỏi sự can thiệp tâm lý chuyên nghiệp với các chuyên gia tâm lý, bác sĩ tâm lý.
2. Tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn bóc da
Các chuyên gia tâm lý cho biết, gười mắc rối loạn bóc da thường chà xát, cấu véo, gãi da ở nhiều cơ quan, bộ phận bất kể là bình thường hay có tổn thương. Vùng da mặt, móng tay chân là những vị trí hay bị cạy da nhất. Người bệnh thường dùng móng tay hoặc các dụng cụ khác như nhíp, kéo,... để bóc da. Hậu quả của việc nặn gãi để lại trên da những vết thâm tím, xây xước da,... Những trường hợp nặng có thể gây tổn thương, nhiễm trùng nghiêm trọng và sẹo trên da.
Những thói quen gắn liền với những rối loạn này thường khởi đầu như một phản ứng trước sự căng thẳng hoặc lo âu, nhưng rối trở thành một thứ gây nghiện - một người càng bóc da thì thôi thúc muốn làm điều đó sẽ càng lớn thêm, bất chấp nhiều hệ quả tiêu cực đa dạng.
Ảnh 2: Người bệnh thường xuyên bóc da gây tổn thương, mất da
Tiêu chuẩn chẩn đoán:
- Thường xuyên bóc da gây tổn thương, mất da.
- Đã nhiều lần nỗ lực chấm dứt hoặc hạn chế bóc da.
- Bóc da gây đau khổ đáng kể về mặt lâm sàng hoặc gây tổn thiệt trong các hoạt động xã hội, nghề nghiệp hoặc các lĩnh vực quan trọng khác.
- Bóc da không phải là do tác dụng sinh lý của một chất (ví dụ: cocain) hoặc một bệnh cơ thể khác (ví dụ: ghẻ).
- Bóc da không phải là các triệu chứng của một rối loạn tâm thần khác (ví dụ: các hoang tưởng hoặc ảo giác, xúc giác, những nỗ lực nhằm cải thiện khuyết tật cơ thể trong rối loạn dị hình cơ thể, các động tác rập khuôn trong rối loạn vận động định hình, hoặc ý định tự gây tổn thương trong tự gây tổn thương không tự sát).
Rối loạn bóc da là một tình trạng phức tạp và nghiêm trọng. Nếu bạn hoặc ai đó bạn biết đang trải qua những triệu chứng này, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chuyên gia tâm lý và bác sĩ tâm lý. Quá trình chăm sóc thường bắt đầu bằng một cuộc đánh giá cụ thể để xác định tình trạng mà người bệnh đang trải qua. Dựa trên đánh giá, chuyên gia tâm lý của Safe and Sound sẽ phát triển một kế hoạch điều trị riêng biệt, tùy thuộc vào nhu cầu và tình trạng cụ thể của từng người. Vậy Safe and Sound sẽ giúp bạn như thế nào để vượt qua vấn đề này?
- Nhận diện và điều chỉnh nội tâm trước những khó khăn hiện tại của bạn
- Cùng bạn tìm ra giải pháp tối ưu để vượt qua
- Kích hoạt nguồn năng lượng tích cực bên trong của bạn
3. Điều trị rối loạn bóc da
Rối loạn bóc da là một bệnh tâm lý nên việc điều trị khá phức tạp. Ghiền nặn gãi da chủ yếu sử dụng liệu pháp tâm lý hơn là liệu pháp hoá dược.
3.1. Liệu pháp nhận thức - hành vi (Cognitive behavior therapy - CBT)
Liệu pháp nhận thức - hành vi là một phương pháp trị liệu tâm lý giúp cải thiện sức khoẻ tâm thần bằng cách xoá bỏ những suy nghĩ, hành vi và thói quen tiêu cực.
Các bác sĩ, chuyên gia tâm lý hướng dẫn người bệnh kiểm soát căng thẳng, lo âu bằng cách chơi rubik, bóp bóng cao su, vẽ tranh hoặc đan móc len để tránh các hành động gây tổn thương da.
Ảnh 3: Liệu pháp nhận thức hành vi
Để giúp khách hàng, các chuyên gia của Safe and Sound luôn đồng hành với bạn, giúp bạn:
- Một bộ não tràn đầy suy nghĩ tích cực nhờ loại bỏ được những suy tư không quan trọng hoặc sai lệch.
- Một tinh thần sảng khoái, hết lo âu để bạn có thể tận hưởng những điều tốt đẹp mà cuộc sống ban tặng.
- Một tâm thế tự tin, vững vàng để đưa ra những quyết định nhanh hơn, đúng đắn hơn trong công việc, từ đó gia tăng sức mạnh về tài chính, sự nghiệp và cả sự tự hào.
3.2. Huấn luyện đảo ngược thói quen (Habit reversal therapy - HRT)
Liệu pháp đảo ngược thói quen giúp người bệnh nhận thức các rối loạn hành vi và từ đó giúp họ tạo ra những hành động chống lại sự thôi thúc gây tổn thương da.
3.3. Liệu pháp hoá dược
Hiện nay, các chuyên gia tâm lý, bác sĩ chưa xác định loại thuốc nào có khả năng điều trị rối loạn bóc da. Một số nghiên cứu của chuyên gia tâm lý cho thấy các thuốc chống trầm cảm như thuốc ức chế tái hấp thu serotonin chọn lọc (SSRI) được chứng minh là có hiệu quả cao trong điều trị các rối loạn ám ảnh cưỡng chế.
Bên cạnh đó, Safe and Sound sẽ:
- KHÔNG coi bạn là bệnh nhân: Ngược lại, chúng tôi coi bạn là một người can đảm đang chống chọi với cả một bầu trời u tối đang chực chờ sụp xuống. Chuyên gia tâm lý của Safe and Sound có thể góp thêm với bạn một đôi tay trong nỗ lực này.
- KHÔNG dạy đời bạn: Chúng tôi sẽ cùng bạn nâng dậy nguồn năng lượng tích cực mà lâu nay đã bị quá nhiều áp lực và khổ đau đè sát đất.
- KHÔNG lạm dụng thuốc và hoá dược: Ngược lại, chúng tôi sẽ cùng bạn tìm đến những giải pháp hiệu quả và tự nhiên.
4. Đội ngũ chuyên gia Safe and Sound là ai?
Chúng tôi tin rằng sự kết hợp giữa chuyên gia tâm lý và bác sỹ tâm lý sẽ đem lại hỗ trợ tốt nhất cho bạn. Đội ngũ chuyên gia của Safe and Sound đáp ứng khắt khe các tiêu chuẩn, giúp bạn giải quyết đa dạng các vấn đề tâm lý bao gồm: Trầm cảm, lo âu, các vấn đề về giấc ngủ, rối loạn cảm xúc, các mối quan hệ, chấn thương tinh thần,…
- Bề dày kinh nghiệm hành nghề với đa dạng vấn đề tâm lý
- Kỹ năng đánh giá, tham vấn và xây dựng kế hoạch hỗ trợ hiệu quả
- Kết hợp linh hoạt các kỹ thuật, phương pháp để hỗ trợ hiệu quả và duy trì kết quả bền vững
BẠN XỨNG ĐÁNG ĐƯỢC TỐT HƠN!
Tất cả có thể chỉ đang chờ bạn bước qua cánh cửa đầu tiên để kết nối với bác sỹ tâm lý. Vì bạn xứng đáng được hỗ trợ, hãy bắt đầu kết nối với bác sỹ tâm lý.
